×

‘असारे’को सुरसारमा तरामीमगर

images

बर्सेनि असार तेस्रो मङ्गलबारदेखि यहाँ ‘असारे’ मेला लाग्छ । ‘असारे’ तरामीमगरको पुस्तैनी मेला हो । कोरोना महाव्याधिले दुई वर्षसम्म रोकेको परम्परागत मेला यसपाली हुँदैछ । ताराखोलाका रैथाने मगर ‘असारे’ मनाउने सुरसारमा छन् । असारेलाई खुसी साट्ने, मीठो–मसिनो खाने, प्रकृति र देउता पुज्ने पर्वका रुपमा लिइन्छ । नयाँपुस्ताले ‘असारे मेला’ का रुपमा संस्कृति धाने पनि जनबोलीमा भने ‘असारे’ प्रचलित छ । बर्खाको खेतीपाती भ्याएर विश्राम लिन असारे बस्ने गरिएको बूढापाका बताउँछन् । 

आराम र मनोरञ्जनका लागि ‘असारे मेला’ सुरु भएको विश्वास गरिन्छ । संस्कृतिकर्मी झकबहादुर घर्तीले डोल्पाको ताराभोटबाट आएका पूर्वजले असारेको चलन बसालेको बताउनुभयो । “असारको उजेली पक्ष पारेर मेला सुरु हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो, “पूजाआजा गर्ने, बलि चढाउने पनि परम्परा छ ।” अघिल्लो दिन गहुँ, चामलको रोटी खाने र भोलिपल्ट मङ्गलबार बूढापाकाले लठ्ठो बाट्ने, युवाले पिङ राख्ने चलन रहेको उहाँले सुनाउनुभयो । असारेलाई साँचेर तरामीमगरको कूल घरमा राखिएको जमरालाई त्यही पिङमा चढाउने र वाचा बाँध्ने गरिन्छ ।

गाउँलेले मेलालाई ‘असारे बस्ने’ भनेर पनि चिन्छन् । असारे बसेका बेला खेतीपातीको काम गर्न नहुने मान्यता छ । वर्षात्मा बाढीपहिरोजस्ता प्रकोप नहोस्, रोगव्याधि नलागोस्, अन्नबाली सप्रियोस् भन्ने कामना गर्दै प्रकृति पुजिन्छ ।    मुखियाको घर ९हेम्थो घर०को बारीमा रहेको थानमा राँगाको बलि दिने गरिएको घर्तीले बताउनुभयो । “पहिलेपहिले यहाँ आउँदा बालबालिका हराउने गरेको र पछि ढुङ्गामा बलि चढाएर पूजा गर्न थालेपछि हराउन छाडेको भन्ने धार्मिक विश्वास छ”, उहाँले भन्नुभयो ।

विसं १७६६÷६७ तिर डोल्पाबाट बसाइँ सरेर आएका तरामीमगरले थातथलो बसाएको ताराखोला गाउँपालिका–४ र ५ मा असारे विशेषरुपमा मनाइन्छ । बलि र पूजापाठ वडा नं ४ को तारागाउँमा हुने गरे पनि मेला भने ५ को करिमेलामा चल्छ । 

असारेलाई ताराखोलावासीले आफ्नो मौलिक संस्कृति मान्छन् । बर्खे झरीकोसमेत पर्वाह नगरी हर्षोल्लासपूर्वक असारेमा रमाउँछन् । ३०० वर्षअघिदेखि असारेको थिति बसेको बूढापाका बताउँछन् । 

असारे युवा क्लबका अध्यक्ष ओमबहादुर रोकाले क्लबले असारेको परम्परा धान्दै आएको उल्लेख गर्नुभयो । “कोरोना महामारीले गर्दा दुई वर्षसम्म रीतिथितिअनुसार पूजापाठ र वाचा बाँध्ने मात्र काम भयो”, उहाँले भन्नुभयो, “यो वर्षदेखि असारे मेलाले पुनःनिरन्तरता पाउँदैछ ।”    असारे ताराखोलाको ऐतिहासिक र साँस्कृतिक महत्वको मेला भएको उहाँको भनाइ छ । तारागाउँमा रहेको थानमा पूजाआजापछि करिमेलामा सांस्कृतिक कार्यक्रम तथा खेलकुदको आयोजना हुने क्लबले जनाएको छ । मेलामा पुरुष÷महिला भलिबल, सामूहिक नृत्य, रस्साकस्सी, धनुषवाण, भाले छुनेलगायतका प्रतियोगिता राखिएको छ । ताराखोलामा प्रचलित सांस्कृतिक झाँकी, गीत तथा नृत्य पनि प्रदर्शन गर्ने गरिएको छ ।

मेलामा युवायुवती पिङ खेल्ने, मीठा परिकार खाने, असारे गीत तथा नाचमा रमाउने गर्छन् । खेतीपातीपछि आराम गर्ने, आफन्त र मित्रजनसँग भेटघाट हुने अवसरका रुपमासमेत मेलालाई लिइन्छ । पछिल्लो समय मेलाको स्वरुप केही फेरिँदै गएको छ । धार्मिक आस्था, मान्यता र परम्परासँगै मेलालाई नयाँपन दिन थालिएको हो । मेला धार्मिक, सांस्कृतिक मान्यतासँग पनि जोडिएको छ । मेला भर्न हिल, अर्गल, हटिया, हरिचौर, तमान, खुङ्गा म्याग्दीको रुम, निस्कोट, किमचौरलगायतका ठाउँबाट सर्वसाधारण आउँछन् । 

ताराखोलाको अर्गल, हिल, अमरभूमिलगायतका गाउँमा पनि बर्खे मेला हुने गरेको छ । पाल्पाको अर्गली र डोल्पाको ताराभोटबाट बसाइँसराइ गरी आएका मगरका पूर्वजले मेलापर्वको चलन बसालेका हुन् । राघे, माघेसङ्क्रान्ति र श्रीपञ्चमी पर्वलाई पनि ताराखोलाका मगरले विशेषरुपमा मान्छन् । भदौरे सिस्नो खोस्ने र भुस पोल्ने त्यहाँका ठूला पर्व हुन् ।

आइतबार​ १९ असार २०७९ ०४:३४ PM मा प्रकाशित

प्रतिक्रिया